W nauce wyróżniamy dwa rodzaje hipotez: pierwszy mówi o związku między zmiennymi, drugi o istotności różnic między zmiennymi. Do oceny siły związku posłużono się współczynnikiem r - Pearsona. Ocenę istotności różnic dokonano na podstawie testu t-Studenta i testu chi².
Jak wynika z analizy korelacji (Załącznik nr 7) związek między badanymi zmiennymi jest następujący:
a) w grupie osób homoseksualnych korelacja między byciem etykietowanym a jakością życia w obszarze Soma, Polis, Codzienne Funkcjonowanie jest nieistotna statystycznie, w obszarze Psyche jest istotna statystycznie. Pokazuje to Tab. 3.15a.
Tab.3.15a. Korelacja między poczuciem etykietowania a poczuciem jakości życia u osób homoseksualnych
Obszar pocz. jakości życia | r-Pearsona | Siła korelacji |
Psyche | -0,21 | niska |
Soma | -0,10 | brak |
Polis | -0,16 | brak |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,10 | brak |
We wszystkich 4 obszarach korelacja jest odwrotnie proporcjonalna.
b) w badaniu grupy osób heteroseksualnych korelacja między poczuciem jakości życia w obszarze Psyche, Soma, Polis, Codzienne Funkcjonowanie, a stereotypizacją jest istotna statystycznie. Siła korelacji w poszczególnych obszarach poczucia jakości życia jest następująca:
Tab.3.15b. Korelacja między stereotypizacją a poczuciem jakości życia u osób heteroseksualnych
Obszar pocz. jakości życia | r-Pearsona | Siła korelacji |
Psyche | -0,23 | niska |
Soma | -0,30 | umiarkowana |
Polis | -0,34 | umiarkowana |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,34 | umiarkowana |
We wszystkich 4 obszarach korelacja jest odwrotnie proporcjonalna
Komentarz: U osób homoseksualnych tylko w obszarze Polis występuje korelacja istotna statystycznie. Natomiast w grupie II jest związek między poczuciem jakości życia w obszarach Soma, Polis, Codzienne Funkcjonowania a stereotypizacją osób o orientacji homoseksualnej. Natomiast między obszarem Psyche a stereotypizacją osób o orientacji homoseksualnej korelacja jest bardzo niska. We wszystkich obszarach korelacja jest odwrotnie proporcjonalna co oznacza, że wraz ze wzrostem poczucia jakości życia siła stereotypizacji maleje. Zwraca uwagę korelacja w grupie I, gdyż wskazuje, że poczucie bycia etykietowanym obniża poczucie jakości życia w obszarze Psyche. Osoba odczuwa dyskomfort związany z poczuciem bycia etykietowanym. Natomiast dla grupy II nasuwa się wniosek, że osoby bardziej zadowolone ze swojego życia wykazują większą tolerancję dla osób o orientacji homoseksualnej i przypisują im mniej stereotypowych cech.
a) W grupie osób homoseksualnych nie występuje istotność różnic między grupami. Pokazuje to Tab. 3.16a..
Tab. 3.16a. Związek między miejscem zamieszkania a poczuciem etykietowania u osób homoseksualnych
miejsce zamieszkania | t | p |
wieś-małe miasto | 1,018 | 0,314 |
wieś-duże miasto | 1,346 | 0,183 |
małe miasto-duże miasto | 0,124 | 0,902 |
b) W grupie osób heteroseksualnych nie występuje istotność różnic między grupami. Pokazuje to Rys. 3.16b.
Tab. 3.16b. Związek między miejscem zamieszkania a stereotypizacją u osób heteroseksualnych
miejsce zamieszkania | t | p |
wieś-małe miasto | 1,619 | 0,112 |
wieś-duże miasto | 1,675 | 0,993 |
małe miasto-duże miasto | -0,162 | 0,872 |
Komentarz: w obu grupach nie występuje istotność różnic. Oznacza to, że miejsce zamieszkania osób o orientacji homoseksualnej nie ma wpływu na ich poczucie bycia etykietowanym. Wydaje się być to spowodowane tym, że osoby homoseksualne odczuwające dyskomfort z powodu swej orientacji w miejscu zamieszkania starają się zmienić otoczenie na bardziej przyjazne, jeśli mają takie możliwości32. Natomiast dla grupy kontrolnej (heteroseksualnej) nasuwa się wniosek, że miejsce zamieszkania nie ma wpływu na stereotypowe spostrzeganie osób homoseksualnych. Wydaje się, że spowodowane jest to tym, że decydującym czynnikiem tolerancji wobec osób homoseksualnych jest wykształcenie, a nie miejsce zamieszkania. Tolerancja wiąże się ściśle ze stereotypowym spostrzeganiem osób homoseksualnych. Widać to wyraźnie w badaniach CBOSu, które wykazały, że wraz ze wzrostem wykształcenia rośnie tolerancja w tej kwestii. Badania przedstawione zostały w rozdziale 1.5.1.2., gdzie przytoczone są badania CBOSu.
a) W grupie I występuje istotność różnic między grupami. Przedstawia to Tab. 3.17a. Istotność różnic zaznaczono kolorem czerwonym.
Tab. 3.17a. Związek między miejscem zamieszkania a poczuciem jakości życia u osób homoseksualnych
miejsce zamieszkania | obszar Poczucia Jakości Życia | t | p |
wieś-małe miasto | Psyche | -2,683 | 0,010 |
Soma | -1,990 | 0,052 | |
Polis | -2,511 | 0,015 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -1,224 | 0,227 | |
wieś-duże miasto | Psyche | -5,909 | 0,00 |
Soma | -4,189 | 0,000009 | |
Polis | -4,856 | 0,00009 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -3,751 | 0,0004 | |
małe miasto-duże miasto | Psyche | -2,271 | 0,026 |
Soma | -1,788 | 0,078 | |
Polis | -2,202 | 0,031 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -2,464 | 0,016 |
b) W grupie II występuje istotność różnic między grupami, co pokazuje Tab. 3. 17b.
Tab. 3.17b. Związek między miejscem zamieszkania a poczuciem jakości życia u osób heteroseksualnych
miejsce zamieszkania | obszar Poczucia Jakości Życia | t | p |
wieś-małe miasto | Psyche | -3,769 | 0,00005 |
Soma | -4,757 | 0,00002 | |
Polis | -4,925 | 0,00001 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -5,070 | 0,000007 | |
wieś-duże miasto | Psyche | -4,647 | 0,00002 |
Soma | -6,216 | 0,00 | |
Polis | -5,945 | 0,00 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -5,718 | 0,00 | |
małe miasto-duże miasto | Psyche | -0,720 | 0,474 |
Soma | -0,467 | 0,642 | |
Polis | -0,436 | 0,664 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 0,243 | 0,809 |
Komentarz: w grupie osób o orientacji homoseksualnej zauważamy istotność różnic w większości obszarów poczucia jakości życia biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania. Porównując mieszkańców wsi i małych miast nie było istotnych różnic w sferze Soma i Codziennym Funkcjonowaniu. Wśród mieszkańców małego i dużego miasta nie zauważono istotnych różnic w sferze Soma. Mieszkańcy wsi vs dużego miasta wykazują różnice istotne statystycznie w poziomie jakości życia w każdej ze sfer. W grupie II występują znaczne istotności różnic wśród mieszkańców wieś vs małe miasto i wieś vs duże miasto. Nie występują natomiast istotne różnice w poczuciu jakości życia u osób z małych vs dużych miast.
Wydaje się, że miejsce zamieszkania jest istotnym czynnikiem dla poczucia jakości życia. Dzieje się tak, ponieważ obecnie wielu mieszkańców wsi nie ma pracy i chciałoby przenieść się do miast. Wydaje się im, że w mieście jest dużo łatwiej o pracę.33
a) w grupie osób homoseksualnych rozkład osób przedstawia Tab. 3.18a.:
Tab. 3.18a. Płeć biologiczna a poczucie jakości życia u osób homoseksualnych
Obszar poczucia jakości życia | t | p |
Psyche | 0,291 | 0,772 |
Soma | -0,996 | 0,322 |
Polis | -0,424 | 0,673 |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,162 | 0,872 |
a) w grupie osób heteroseksualnych rozkład poczucia jakości życia był następujący:
Tab. 3.18b. Płeć biologiczna a poczucie jakości życia u osób heteroseksualnych
Obszar poczucia jakości życia | t | p |
Psyche | 0,318 | 0,751 |
Soma | -0,874 | 0,384 |
Polis | -0,627 | 0,532 |
Codzienne Funkcjonowanie | 1,6 | 0,113 |
Komentarz: w obu grupach nie ma istotnych różnic między płcią biologiczną a poczuciem jakości życia. Spowodowane jest to tym, że grupa została dobrana pod kątem orientacji psychoseksualnej. W założeniu więc badane osoby utożsamiały się z własną płcią biologiczną. Dlatego też nie ma tu istotnych statystycznie różnic.
a) w grupie osób homoseksualnych rozkład płci psychologicznej pokazuje Tab. 3.19a.
Tab. 3. 19a. Rozkład płci psychologicznej w grupie osób homoseksualnych
X | Kobiety | Mężczyźni | ∑ |
osoby androgyniczne | 14 | 6 | 20 |
osoby określone seksualnie | 8 | 5 | 13 |
osoby nieokreślone seksualnie | 13 | 18 | 31 |
osoby krzyżowo określone | 11 | 15 | 26 |
∑ | 46 | 44 | 90 |
Wyniki istotności różnic między płcią psychologiczną a poczuciem jakości życia zostaną przedstawione oddzielnie dla czterech obszarów poczucia jakości życia w dwóch grupach - homoseksualnej i heteroseksualnej.
Tab. 3.19b. Płeć psychologiczna a poczucie jakości życia u osób homoseksualnych
typ płci psychologicznej | obszar Poczucia Jakości Życia | t | p |
osoby określone seksualnie- osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | 1,847 | 0,072 |
Soma | 0,803 | 0,427 | |
Polis | 1,995 | 0,052 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 1,652 | 0,106 | |
osoby określone seksualnie-
osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | 1,804 | 0,079 |
Soma | 0,835 | 0,409 | |
Polis | 1,820 | 0,077 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 1,447 | 0,156 | |
osoby określone seksualnie-
osoby androgyniczne | Psyche | 1,720 | 0,095 |
Soma | 0,667 | 0,51 | |
Polis | 1,225 | 0,23 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 1,323 | 0,195 | |
osoby nieokreślone seksualnie -
osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | 0,32 | 0,750 |
Soma | 0,201 | 0,841 | |
Polis | 0,383 | 0,703 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,039 | 0,969 | |
osoby nieokreślone seksualnie -
osoby androgyniczne | Psyche | 0,120 | 0,905 |
Soma | -0,125 | 0,9 | |
Polis | -0,593 | 0,556 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,249 | 0,804 | |
osoby krzyżowo określone seksualnie -
osoby androgyniczne | Psyche | -0,166 | 0,869 |
Soma | -0,287 | 0,775 | |
Polis | -0,789 | 0,435 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,19 | 0,85 |
b) w grupie osób heteroseksualnych rozkład płci psychologicznej pokazuje Tab. 3. 19c.
Tab. 3. 19c. Rozkład płci psychologicznej w grupie osób heteroseksualnych
X | Kobiety | Mężczyźni | ∑ |
osoby androgyniczne | 13 | 14 | 27 |
osoby określone seksualnie | 8 | 15 | 23 |
osoby nieokreślone seksualnie | 15 | 8 | 23 |
osoby krzyżowo określone | 9 | 5 | 14 |
∑ | 45 | 42 | 87 |
Wyniki istotności różnic między płcią psychologiczną a poczuciem jakości życia zostaną przedstawione oddzielnie dla czterech obszarów poczucia jakości życia.
Tab. 3.19d. Płeć psychologiczna a poczucie jakości życia u osób heteroseksualnych
Typ płci psychologicznej | obszar Poczucia Jakości Życia | t | p |
osoby określone seksualnie- osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | 1,031 | 0,308 |
Soma | 0,474 | 0,637 | |
Polis | -0,103 | 0,918 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,89 | 0,379 | |
osoby określone seksualnie-
osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | 0,627 | 0,535 |
Soma | -0,135 | 0,893 | |
Polis | -0,121 | 0,904 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -1,287 | 0,206 | |
osoby określone seksualnie-
osoby androgyniczne | Psyche | 0,75 | 0,457 |
Soma | 0,103 | 0,919 | |
Polis | -0,604 | 0,549 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,426 | 0,672 | |
osoby nieokreślone seksualnie -
osoby krzyżowo określone seksualnie | Psyche | -0,35 | 0,728 |
Soma | -0,566 | 0,575 | |
Polis | -0,04 | 0,968 | |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,589 | 0,56 | |
osoby nieokreślone seksualnie -
osoby androgyniczne | Psyche | -0,257 | 0,798 |
Soma | -0,339 | 0,736 | |
Polis | -0,53 | 0,599 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 0,501 | 0,618 | |
osoby krzyżowo określone seksualnie -
osoby androgyniczne | Psyche | 0,089 | 0,929 |
Soma | 0,213 | 0,832 | |
Polis | -0,389 | 0,699 | |
Codzienne Funkcjonowanie | 0,997 | 0,325 |
Komentarz: Jak widać z przedstawionych Tab. 3.19b. i 3.19d. nie występują istotne różnice między płcią psychologiczną, a poczuciem jakości życia w żadnym z wyodrębnionych obszarów poczucia jakości życia i typu płci psychologicznej. W celu pogłębienia tej hipotezy została przeprowadzona analiza istotności różnic między płcią biologiczną, płcią psychologiczną, a sumą czterech obszarów poczucia jakości życia. Ocenę istotności różnic dokonano na podstawie testu chi kwadrat (χ² ). Wyniki przedstawia Tab. 3.19 e.
Tab. 3.19e. Płeć biologiczna, płeć psychologiczna a poczucie jakości życia
płeć biologiczna | orientacja psychoseksualna | obszar | Typ płci | ≤Me | >Me | p | χ² | wynik |
mężczyźni | homoseksualna | Psyche | Androgyniczni | 2 | 4 | 0,07 | 3,27 | różnica istotna
statystycznie |
Nieokreśleni | 9 | 9 | ||||||
mężczyźni | homoseksualna | Psyche | krzyżowo określeni | 9 | 9 | 0,07 | 3,27 | różnica istotna
statystycznie |
określeni | 3 | 2 | ||||||
mężczyźni | homoseksualna | Psyche | określeni | 3 | 2 | 0,07 | 3,27 | różnica istotna
statystycznie |
nieokreśleni | 9 | 9 | ||||||
kobiety | homoseksualna | Psyche | krzyżowo określeni krzyzokreśleni | 7 | 7 | 0,026 | 4,97 | różnica istotna
statystycznie |
określeni | 1 | 4 | ||||||
kobiety | homoseksualna | Psyche | krzyżowo określeni | 1 | 7 | 0,027 | 4,86 | różnica istotna
statystycznie |
nieokreśleni | 8 | 5 | ||||||
kobiety | homoseksualna | Polis | krzyżowo określeni | 7 | 4 | 0,026 | 4,97 | różnica istotna
statystycznie |
określeni | 1 | 7 | ||||||
kobiety | homoseksualna | Polis | określeni | 1 | 7 | 0,011 | 6,35 | różnica istotna
statystycznie |
nieokreśleni | 9 | 4 | ||||||
kobiety | homoseksualna | PJŻ | krzyżowo określeni | 7 | 4 | 0,09 | 2,77 | różnica prawie istotna statyst. |
określeni | 2 | 6 | ||||||
kobiety | heteroseksualna | Psyche | androgyniczni | 8 | 5 | 0,013 | 6,13 | różnica istotna statystycznie |
określeni | 1 | 7 | ||||||
Kobiety | heteroseksualna | Psyche | określeni
nieokreśleni | 1 | 7 | 0,027 | 4,86 | różnica istotna statystycznie |
nieokreśleni | 10 | 5 |
W Tab. 3.19e. przedstawione zostały tylko wyniki wykazujące różnice istotne statystycznie. Pozostałe kombinacje między płcią biologiczną, psychologiczną, a poczuciem jakości życia są nieistotne statystycznie. Widać więc, że między płcią psychologiczną a obszarami poczucia jakości życia są różnice. Oznacza to, że na stopień poczucia jakości życia badanych przeze mnie osób wpływa nie tylko ich orientacja psychoseksualna, ale także typ płci psychologicznej. Więc bycie osobą homoseksualną nie implikuje niższego poczucia jakości życia. Widać to zwłaszcza w obszarze Psyche, gdzie aż w 7 grupach występują różnice istotne statystycznie. Całą tabelę zawiera Załącznik nr 9.
Struktura rodziny została w badaniu podzielona na: posiadanie rodzeństwa i posiadanie rodziców (matki i ojca).
a) w grupie osób homoseksualnych korelacje między poczuciem jakości życia a strukturą rodziny przedstawiają Tab. 3.20a., Tab. 3.20b. i Tab. 3.20c.
Tab. 3.20a.Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem rodzeństwa u osób homoseksualnych
korelacje | |||||||
zmienna | Psyche | Soma | Polis | Codzienne Funkcjonowanie | |||
liczba rodzeństwa | -0,6 | -0,1 | 0,13 | 0,05 |
Tab.3.20b. Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem matki u osób homoseksualnych
zmienna grupująca: posiadanie ojca | ||||||
zmienna | t | p | ||||
Psyche | -1,644 | 0,104 | ||||
Soma | -1,747 | 0,084 | ||||
Polis | -1,292 | 0,2 | ||||
Codzienne Funkcjonowanie | -1,383 | 0,170 |
Tab.3.20c. Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem ojca u osób homoseksualnych
zmienna grupująca: posiadanie matki | ||
zmienna | t | p |
Psyche | 0,158 | 0,874 |
Soma | -0,293 | 0,770 |
Polis | 0,409 | 0,683 |
Codzienne Funkcjonowanie | -0,021 | 0,983 |
b) w grupie osób heteroseksualnych korelacje między poczuciem jakości życia a strukturą rodziny przedstawiają Tab. 3.20d., Tab. 3.20e.
Tab.3.20d.Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem rodzeństwa u osób heteroseksualnych
korelacje | |||||||
zmienna | Psyche | Soma | Polis | Codzienne Funkcjonowanie | |||
liczba rodzeństwa | -0,6 | 0,08 | 0,09 | -0,4 |
Tab.3.20e.Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem ojca u osób heteroseksualnych
zmienna grupująca: posiadanie ojca | ||||||
zmienna | t | p | ||||
Psyche | -1,166 | 0,247 | ||||
Soma | -1,845 | 0,068 | ||||
Polis | -1,629 | 0,107 | ||||
Codzienne Funkcjonowanie | -0,564 | 0,574 |
Korelacje między poczuciem jakości życia a posiadaniem matki są bardzo mało zróżnicowane.
Komentarz: Jak widać z przedstawionych tabel struktura rodziny w badanych przeze mnie grupach nie ma wpływu na poczucie jakości życia. W dużej mierze może być to spowodowane tym, że badana grupa jest w okresie wczesnej dorosłości i wiele osób może już nie mieszkać z rodzicami, a wówczas rodzina nie będzie miała znaczącego wpływu na ich poczucie jakości życia.34
a) W grupie osób homoseksualnych nie ma korelacji między ujawnieniem swej orientacji a poczuciem jakości życia. Przedstawia to Tab. 3. 21a.
Tab. 3.21a. Korelacje między ujawnieniem orientacji a poczuciem jakości życia u osób homoseksualnych
korelacje | ||||
zmienna | Psyche | Soma | Polis | Codzienne Funkcjonowanie |
ujawnienie orientacji | 0,06 | -0,05 | -0,15 | -,10 |
b) W grupie osób heteroseksualnych występują korelacje między ujawnieniem swej orientacji a poczuciem jakości życia. Przedstawia to Tab.3.21b.
Tab. 3.21b. Korelacje między ujawnieniem orientacji a poczuciem jakości życia u osób heteroseksualnych
grupująca: ujawnienie orientacji | ||
zmienne | t | p |
Psyche | -1,575 | 0,119 |
Soma | -2,032 | 0,045 |
Polis | -1,435 | 0,155 |
Codzienne Funkcjonowanie | -2,813 | 0,006 |
Komentarz: W grupie I nie występują korelacje między poczuciem jakości życia a stopniem ujawnienia swej orientacji psychoseksualnej. Może być to spowodowane tym, iż mechanizm coming aut opiera się na zasadzie ujawnienia się wobec osób co do których ma się pewność, że nie zostanie się odrzuconym. Mechanizm ten został opisany w Rozdziale 1.5.1.1. W grupie II widoczne są korelacje w obszarze Soma i Codzienne Funkcjonowanie. Większość osób z tej grupy ujawniła swą orientację całkowicie (87%). Tylko 13% badanych ujawniła swą orientację w stopniu wysokim. Wszystkie te osoby nie zaznaczyły odpowiedzi 15 - wiedzą sąsiedzi - bowiem nie wiedzą czy sąsiedzi wiedzą o ich orientacji psychoseksualnej, gdyż w miejscu zamieszkania mieszkają krótko (7 osób) lub nie znają swoich sąsiadów (4 osoby). Więc 7 osób z tej grupy zmieniło miejsce zamieszkania. Uzyskane więc wyniki mogą być chwilowym obniżeniem poczucia jakości życia wśród tych osób. Przemawia za tym zwłaszcza różnica w obszarze Codzienne Funkcjonowanie. Należy wziąć pod uwagę, że osoby heteroseksualne nie powinny odczuwać dyskomfortu z powodu ujawnienia swej orientacji psychoseksualnej. Dlatego wyniki te należy interpretować bardzo ostrożnie.
Brak danych do potwierdzenia hipotezy.
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.